hassan en hans

Het gaat niet goed met Hassan. 
Gisteren had hij voor de zoveelste keer ruzie met Hans. 
De vader van Hassan komt op school om verhaal te halen bij de meester.
Het gesprek neemt een onverwachte wending. 

Hassan en Hans

Het is muisstil in groep 5.
De rekenles zit er bijna op. 
De leerlingen zijn uiterst geconcentreerd aan het werk.
Dan sla ik met mijn platte hand op het bureau.
De leerlingen schrikken zich een ongeluk.  

'Ja, hier baal ik dus van!’, zeg ik. 

‘Jullie kunnen vanavond lekker naar het klokhuis kijken.
en ik maar sommen nakijken!’ 
Het is niet eerlijk,’ pruil ik, ‘jullie werken veel te hard!
'Stop onmiddellijk met dat belachelijke gedrag en kom mee naar de piano.’ 

De hele klas lacht. 
Behalve Hassan. 

Hassan gaat liever verder met de tafels.
Zingen vindt hij stom, zelfs de arabische liedjes, 
die ik speciaal voor hem, in mijn repertoire heb opgenomen. 
Hij vertelt liever over zijn geloof 
en over zijn droom om hersenchirurg te worden.  

'Koeloe li Janes, medi tari foena,' 
zingt Hans in fonetisch-Arabisch. 
Hans is de dromer van het stel . 

In de pauze hebben ze weer eens ruzie.  
De speelse Hans snapt niets van de serieuze Hassan. 
En andersom. 

‘Los het zelf maar op met behulp van de 4 G’s,’ zeg ik.  *
‘Jullie hebben ruzie, ik niet.’

Natuurlijk help ik Hans en Hassan. 
Ze zitten tegenover elkaar. 

'Hassan, wat deed Hans? 
Wat vond je er niet leuk aan?’
'Hans, jij luistert eerst. Straks ben jij aan de beurt.’ 

Als ze allebei hun verhaal hebben gedaan
vraag ik: ‘kijk elkaar even goed in de ogen.’ 
Ongemakkelijk schuifelen ze op hun stoel. 

Na twintig seconden begint Hassan te lachen. 
Meteen daarna volgt Hans.
De klas lacht opgelucht mee. 

Twee dagen later heb ik een gesprek met Hassan’s vader. 
Het is niet de eerste keer dit jaar. 
'Is het weer zover?',vraagt mijn collega zuchtend. 

'Hassan lijkt niet gelukkig op school’, begin ik voorzichtig. 

Twee donkere ogen kijken me indringend aan.
De vader van Hassan is ingenieur en zijn vocabulaire overstijgt het mijne ruimschoots. 
Ik voel me naast hem, strak in het pak, enigszins under-dressed
met mijn spijkerbroek en overhemd.

'Waarom krijgt Hassan geen huiswerk? vraagt hij zacht. 

Ik hakkel wat over spelenderwijs leren, 
en dat mijn leerlingen met deze aanpak bovengemiddelde cito-scores halen 
en dat ze het heel leuk vinden.’ 
‘Voor Hassan lijkt deze vlieger niet op te gaan,’ geef ik schoorvoetend toe. 

'U heeft alle touwtjes in handen!’ zegt hij enigszins aanvallend. 

‘U moet er wat aan doen.’ 
'Er is er maar één die de touwtjes echt in handen heeft,' zeg ik nonchalant. 
'Dat ben ik niet, en u ook niet.’

Hij snapt mijn subtiele verwijzing naar een hogere macht. 
Er verschijnt een glimlach op zijn gezicht. 
‘Zullen we kijken of we samen een oplossing kunnen vinden?’ stel ik voor. 

Het gesprek dat nu al anderhalf duurt is uitermate enerverend. 
We proberen elkaar echt te begrijpen
en praten over onderwijs, het leven en het geloof. 

Voor mijn lokaal lopen collega’s nerveus heen en weer. 
Even later zwaait de deur open.
'Michel, de vergadering begint!’, zegt Marjan net iets te samenzweerderig.  

Zodra de deur dicht is zeg ik tegen de vader van Hassan: 
‘Er is geen vergadering, deze truc gebruiken ze altijd als een oudergesprek te lang duurt. 
Swee, swee.’  (‘rustig aan’ in het Arabisch)
Hij barst in lachen uit.

Kennelijk waardeert hij mijn eerlijkheid.
Of is het mijn gebrekkige Arabisch? 

Na twee uur praten zijn we het eens. 
Deze aanpak past niet bij Hassan,
wat we ook gedaan hebben, de laatste jaren.

De directeur komt binnen.
'Michel, de vergadering is al begonnen.' 

‘Ik kom,’ zeg ik en geef de vader van Hassan een knipoog. 
Hij geeft me een stevige hand terug.  

Als de volgende dag de school uitgaat
staat hij met een grote bos bloemen in de deuropening.

'Ik heb een andere school gevonden voor Hassan,' zegt hij terwijl hij de bloemen overhandigt. 
‘Ze werken er voornamelijk cognitief.'

‘Bedankt voor gisteren en kom een keer eten.'

Vier weken later bel ik aan. 
Hassan doet lachend open en geeft me een grote knuffel. 

Michel Linthorst

In de 7 Life Skills training leren de deelnemers hun grenzen te voelen, te herkennen en aan te geven. 
Een onderdeel hiervan is het op een constructieve manier benoemen van de situatie met de 4 G's. 
Zowel leerlingen als leerkrachten hebben steun aan de 4 G's om de boodschap goed te verwoorden. 
Het komt misschien in eerste instantie wat gekunsteld over, maar als je deze 4 elementen verwerkt in je boodschap en je zegt het op je eigen manier, dan maak je voor de ander duidelijk welk effect zijn of haar gedrag op jou heeft. 

Voorbeeld 
Gedrag            Jan, jij liep net tegen mij aan”
Gevolg             Nu heb ik pijn in schouder”
Gevoel             Dat vind ik niet leuk”  of “ik ben boos” 
Gewenst         Wil je de volgende keer beter uitkijken

Uitleg 
Gedrag        Begin met het zeggen van de naam. Vertel welk gedrag je ziet.
Gevolg         Vertel wat het gevolg is.
Gevoel         Vertel welk gevoel je erbij hebt. (deze mag je ook overslaan, zeker als je de 4 G’s als leraar gebruikt. 
Gewenst      Vertel wat je wilt van de ander. Probeer het zo duidelijk mogelijk te zeggen. 

Het stellen van grenzen is onderdeel van de Life Skill : Zoek verbinding. 
Andere thema's van deze Life Skill zijn o.a.: 

• Met wie of met welke groep voel jij je verbonden? 
  
• Hoe kan je de ander goed aanvoelen en samenwerken?
  
• Met welke droom of welk doel voel jij je verbonden?
  
• Wie kan jou ondersteunen?
  
• Samenwerken. Volgen of leiden?
  
• Dromenstelers en dromenversnellers
  
• Hoe maak ik mijn band of vriendschap sterker?
  
• Geweldloze, non-verbale en pro-actieve communicatie
  
• Ruimte delen
  
• Empathie en inlevingsvermogen