Na Parijs, wat kunnen we concreet doen?

20/11/2015

Natuurlijk hebben we met onze leerlingen gesproken over Parijs.
En hopelijk vooral geluisterd.

Want zoals de nieuw-Zeelandse onderwijswetenschapper John Hattie zegt:

Maar wat kunnen we eigenlijk doen nadat we het praten over Parijs moe zijn?

Aan de problemen op wereldschaal kunnen we niet veel doen, ben ik bang.
Maar op kleinere schaal kunnen we wel wat doen.
In onze klas.

Maar wat?

Drie thema’s die een grote rol spelen.

Verbinding
Ik werkte op een school met kinderen uit 27 verschillende landen.
Kinderen geboren in Nederland en kinderen gevlucht uit hun land.

De school was de wereld in het klein.

Ondanks de grote verschillen gingen de leerlingen wonderbaarlijk goed met elkaar om.
Vooral vanwege de zeer betrokken en gepassioneerde leerkrachten
en de goede band met hun leerlingen.

Verbinding was het toverwoord.

Vooral als een leerling uit onze handen leek te glippen.
Niet alleen door te proberen in verbinding te blijven met de leerling door te luisteren,
te praten en samen te zoeken naar oplossingen voor soms complexe situaties.
Maar ook door in verbinding te staan met de ouders, wijkagent, het wijkteam en de voetbalclub.

Om nog voor het écht fout kon gaan in te grijpen.

Vertrouwen
De basis van verbinding is vooral vertrouwen.

Vertrouwen heeft tijd nodig om te groeien.

Dat ontstaat niet van het ene op het andere moment.
Je kunt niet van je leerlingen eisen:

'Vanaf nu moeten jullie elkaar vertrouwen.'

Maar het kan wel groeien als je ze vertrouwen laat ervaren en oefenen.
'Hans, jij doet een blinddoek om en Tawfik leidt je door de ruimte.'
'Tawfik jij laat je een klein beetje achterover vallen, Hans jij vangt hem op.
Ga niet te snel!

Stapje voor stapje.’

En als het lukt en het vertrouwen groeit
en Tawfik aan Hans vertelt
over zijn vlucht uit Afghanistan,
dan weet je
dat het keer op keer oefenen zin heeft gehad.

Niet alleen omdat de actualiteit daar nu om schreeuwt,
maar omdat je het belangrijk vindt dat je leerlingen
elkaar meer vertrouwen,
meer begrip
en empathie hebben
en ze zich verbonden voelen
ongeacht afkomst of religie.

Omdat de school nou eenmaal
de wereld in het klein is.

Of zoals Stephen Hawking zegt:

'De menselijke eigenschap die ik het liefst zou willen versterken, is de empathie",
verklaart hij. "Ze verenigt ons in een vredige, liefdevolle toestand.'

Een ander belangrijk thema deze week
Perspectief
De film 'Black' speelt zich af in Molenbeek,
een broeinest van bende-oorlogen en criminaliteit, als we het moeten geloven.

Hoe dat zo gekomen is?

De meest gehoorde reden: de jongeren hebben geen perspectief.
Geen zicht op werk of een goede toekomst.

Geen doelen en dromen.

Ze voelen zich niet verbonden met deze maatschappij
en zoeken daarom een alternatief
want ze willen toch ergens bij te horen.

De film heeft iets dubbels.

Het laat de uitzichtloze toestand van de jongeren zien.
Maar het laat ook zien dat als je ze een kans geeft,
in hun talenten gelooft,
dat ze kunnen schitteren
bijvoorbeeld in een film.
En dat er zich opeens betere alternatieven voordoen.

De reden voor jongeren om hun bed uit te komen
en te leren,
is wanneer ze perspectief hebben.

En een droom of een doel.

Ze willen zich,
net als jij en ik,
verbonden en waardevol voelen
omdat ze iets kunnen betekenen
of bijdragen.

En aan ons de taak om ze te helpen.

Door in ze te geloven.

Ze te helpen hun talenten en dromen te ontdekken
en voldoende zelfvertrouwen en perspectief te geven.

En ze rolmodellen voor te spiegelen zoals
Ali B, Stromea of de jongens van de film 'Black'

Zodat Molenbeek vooral bekend komt te staan
als een broeinest van talent.